Ume berbetia


3 . koko. iz. (ETNO). Huevo.


apapa etorri / ibili / juan (apapara juan). da ad. (TE). Ir de paseo, en lenguaje infantil; venir a pasear. Guazen apapara, egualdi ederra dago eta. / Ala umetxo, oin jantzi eta apapa juango gara. / bazatoz apapara? / pozik ibili zara apapa?.


1 . pitxitxi. iz. (TE). Perro. Pitxitxik jan detsu ogixa. Ik. txitxi.


mixi (mixin, mixiña, misi, misi-misi). iz. (NA). Gato. Ume berbetan esaten da gehixenbat. Mixiñ! zer?! han mixiña! beittu!. / Ikusi Jonetxo! ikusi zelako misi-misi politta! Eixozu "misi-misi, misi-misi"!. Ik. mbx, misi-misi.


2 . txasta egin. esap. (NA). Meter, introducir, encestar. Ume berbetakua da. Ein txasta hamentxe, bota barrura. Ik. txost.  Interjeziño moduan be erabili leike txasta! bera bakarrik, zeozer sartutakuan, edo akoplatzerakuan...


© F. Loiola
Mamarru (momorro). iz. ber. (TE). El Coco. Umiak bildurtzeko erabiltzen dan personajia (ETNO). / "El coco con que se asusta a los niños" (TE, 544). Ixildu zaittez, Mamarrua dator bestela!


2 . kontuak egin. dio ad. (TE). Hacer mimos. Umieri eta, gozo berba egin, /  "Hacer mimos y caricias" (TE, 498). Etxera etortzen danian, lehenengo zeregiña, umiari kontuak eiñ.


1 . tirrin (txirriñ). iz. (NA). Ombligo. Nun dakazu tirriña?. Ik. botoi.


2 . purrut. onomat. (ETNO). Ruido con la boca. Ahuakin etaratzen dan zaratia, ume berbetan. Purrut ez!, purrut ez!: zure arrebia zatarra!


1 . ua-uau (au-au, uau-uau, guau-guau, gua-guau). iz. (TE). Perro; can; chucho. Ume berbetan, "txakurra" Guazen hamendik, au-au dator eta. / Ua-uauk zer egitten dau? / Eta zu zer zara? animalixia?... txakurra!, ua-uau!. / Ez egizu egin negarrik, bestela guau-guau etorriko da eta. Ik. pitxitxi, txitxi.