Txori izenak


arrano [putre]. iz. (TE). Buitre (Gyps fulvus). Gure txiki denboran, arrano asko agertzen ziran Eibarko mendixetara. / Ondo eiña milla bidar, arranuak zatika jan bihar banabe, aintxiñako Ixion bat letxe! (Ibilt 488). Ik. gabillara, abendu, abendu errege, arrai, txitxalapur, sai.
arrano zuri. iz. (ETNO). Alimoche (Neophron percnopterus). Ikusitta badakat nik arrano zurixa Asuntzan. Ni nitzan umetxo bat. Ez nekixan nun zeguan bez Asuntza. Eta tranpiakin harrapau zittuen arranua eta arrano zurixa. Eta juan nitzuan ba ni fraka motzekin! Aittak esandako bidietatik, harek bixak ikustera. Arrano bixak basarriko ataixan katiekin lotuta! Ointxe be ikusten nagok!.


A. Sarasua (CC-By-SA)
1 . mozolo. iz. (TE). Mochuelo, lechuza (Athene noctua). Gaberdiko mozolua dirudi.


bertako txitxi. iz. (ETNO). Bisbita arbóreo (Anthus trivialis). Txori izena da. Alde bakarra hankak dittuk; atzeko atzazkalari begiratu bihar jakok. Luzia bajaukak paseko txitxixa dok, negukua. Motza bajaukak, orduan, bertako txitxixa, udakua. Bixak dittuk gozuak jateko. Gitxi jaukek jateko, baiña ona, kirri-karra, hazur eta guzti. Bai udakuak eta bai negukuak, bixak bardin. Ik. txitxi.


neguko txitxi. iz. (ETNO). Bisbita común (Anthus pratensis). Ik. bertako txitxi, paseko txitxi, txitxi.  UZ: negu-txirta.


pikuko txinbo. iz. (ETNO). Curruca capirotada (Sylvia atricapilla). Pikuko txinbua udazkenian asko ikusten da mahatsa, pikuak eta huntz-hazixak jaten, arra buru baltz-baltzaz eta emia burugorrixa. Ik. pikutxori, txinbo burubaltz.  UZ: txinbo burubeltza.


ur-zozo. iz. (ETNO). Mirlo acuático (Cinclus cinclus). Ur-zozua oin be badago. Matsarixan urtero ataratzen jok horrek habixia. Baiña hori beti izan dok urrixa. Egon bai, baiña gitxi.


1 . gautxori. iz. (TE). Chotacabras (Caprimulgus europaeus). Gautxorixan arnasia entzuntzen zan urrindik. / Eta beste bat dok gautxorixa, "chotacabras". Bati agindu najetsan hilgo nebala, eta oin ezin juat harrapau! Gabaz ibiltzen dittuk-eta. Azkenengoz ikusi najittuan bi Karabixetan, egunsentixan. Hego luze-luziak... okelia ezebez.  UZ: zata arrunta.


urretxindor. iz. (TE). Ruiseñor (Luscinia megarrhynchos). Ez jako entzutzen urretxindorrari Eibar aldian.  "No forma parte del léxico común de Eibar, por no pertenecer la especie a la fauna ornitológica de la localidad, al menos desde hace mucho tiempo" (TE, 714).


gran duke. iz. (ETNO). Búho real (Bubo bubo). Txori izena da.  Frantsesetik hartutako izena; ez da Eibarren ezaguna.


txinbo errial. iz. (ETNO). Torcecuellos (Jynx torquilla).  UZ: lepitzulia.