Armagintzia


arkaboz. iz. (ETNO). Arcabuz. Ahotik kargatzen dan su-arma eruangarrixa. Arkaboza, antxiñako armia. Ik. alkautz.


koskordun. izond. (ETNO). tipo de culata. Pistolet erako kaxiari esaten jako. / Se dice de la culata tipo pistolet. Eskopeta honek kuliandia koskorduna jaukak.


3 . koskor. iz. (ETNO). Muñón(es) de la báscula. Ez dok izaten erreza koskorrak grabatzia.  Normalian pluralian.


kamara. iz. (TE). Cámara de arma, cámara de escopeta. Eskopeta-kañoian kartutxua sartzen dan lekua (ETNO). /  "Cámara en que se aloja el cartucho en el cañón" (TE, 476). Armerixako berbia da. Neurri-neurrixan jarri bihar da kamaria, ostikokadarik ez deixan euki eskopetiak.


txokiatzaille (txokiazaille). iz. (TE). Operario que pone a punto el mecanimo del gatillo. "Uno de los oficios de la armería" (TE, 698). Sumendixa, oillarduna, txokiatzaillia zan, eta onenetarikua.


haixezko. iz. (ETNO). Carabina de aire comprimido; escopeta de aire comprimido. Haixezko eskopetia, haixe konprimiduan eragiñez jaurtigaixa botatzen dabena. Haixezkuak Nobertotxuanian eta Baskaranenian egitten ziran. / Harek haixezkuak egitten zittuan, karabiñak; baiña txofer eta guzti ibiltzen zan, e?!. / Kazan, aitta zanakin, ume-umetatik. Aitta etortzen zan oillagorrekin goixian, eta arratsaldian ni beran eskopetiakin mendira. Beti! Eta haixezkuakin... Haixezkuakin kanpeoia nitzuan Haixezkuakin daneri irabazten netsen nik. Txori pillua. Haixezkuakin hamen kaleko txori guztiak hiltzen nittuan nik. Oin, egon be bai, e? Txorixa zeguan orduan ugeri!


txispak. iz. (ETNO). Platinas laterales de escopeta. Eskopetiak albuetan daroiazen platinak. Oso dotore grabauta dauaz eskopetian txispak.


baskulagin. iz. (TE). Basculero. Armagintzako lanbidietako bat. Baskulak egitten dittuana, txispian mekanismua kañoiari lotu eta ajustatzen dabena (ETNO). / "Uno de principales oficios de la manufactura de escopetas" (TE, 225). Aranbeltz anaiak, baskulagiñ onenetarikuak. / Ni baskulagiñan gazte-gaztetatik. Anaiak ziran akabatzailliak eta gu limarixak. Hamalau urtekin hasi eta 65 urtekin urten. Lehelengo, holako burdiña zati bat tornuan lotu, eta limiakin jaten. Hantxe limia ikasten, egun guztia hantxe: eguna fan, ta eguna fan, ta eguna fan... Hille bixan hantxe ibili, eta gero emoten etsuen baskula zahar bat ajustatzeko, ta haxe ajustatzen ipini beste denporaldi bat. Semiari limia erakutsi ein bihar jako, e? Han hille bi buruari burdiñia jan ta jan! Joe!. Ik. kañoigin, kaxagin, limari, baskula.


operaziño [operazio]. iz. (TE). Operación; fase, parte, quehacer. "Cada una de las operaciones en que se divide el trabajo" (TE, 600). Antxiñako ofizio nausi guztiak, operaziñuetan zatittu ziran fabrikia etorri zanian.


armatzaille. iz. (ETNO). Armador,-a; montador,-a. Hornitzailliegandik akaberako biharrak jaso eta gero, eskopetian azken-montajia egitten dabena. Libratzaille biharran kontrakua. Libratzailliak soltau eta hornitzaillieri banatu eta armatzailliak jaso eta azken-montajia egin.