2 . karta. iz. (TE). Naipe. Erana, kartak eta gonia, haren hiru birtutiak. / Karteri begiratu ta batera-batera soltau eban [...]: --Ordago! (Zirik 76).
Jenerikua danian, pluralian erabiltzen da.
kartetan. adlag. (OEH). Jugando a las cartas. Txorixa deitzen zetsen etxe-kalte bat ba-ei zan [...]. Txorixa kartetan jo-ta-ke. (Zirik 76).
kartetan egin. du ad. (TE). Jugar a las cartas. Auzoko etxekoandrak, kartetan eitteko jartzen ziran ataiko atian, behiñ arrasa ezkero. Ik. jokuan egin, kartetan jokatu. kartetan jokatu. du ad. (TE). Apostar a las cartas. Kartetan jokatu eban asteko irabazixa. Ik. jokuan egin, kartetan egin. kartera. iz. (OEH). Cartera. Iñurrietari, kartzelatik urten barri, karteria ostu ei zetsen. (Zirik 97).
kartola. kartzela (karzela). iz. Cárcel, prisión, centro penitenciario. Kartzelatik urten barri. (Zirik 124).
/ Eta euren lizunkerixian lotsian ordez, egurra ta karzelia izan eben. (Ibilt 456).
Ik. espetxe. karu. izond. (TE). Caro. Prezio edo kostu haundikua. Eta ondiok, arraiña karu saltzen dala esango dabe legorrian! / Bihargiñak karu urtetzeskuela (urtetzen deskuela). (Zirik 112).
/ Ze karu eta ze oste! Esaixok juan deilla kakatara!
karutu, karutze ( karututze). da/du ad. (TE). Encarecer(se), subir el precio. Ogixa karutu da, urunak igo dabelako. / Gauzak eskastu ziranian, baserrittarrak dana karutziari emon zetsen (karututziari). / Gauzia eskastu ezkero, berez etortzen da karutzia. Anton. merkatu. kasik. adlag. (TE). Casi. Zeozer ez dala zihero betetzen, amaitzen... aitzen emoten dau.
Kasik (ixa) pittarkada ardaua eran eban arnasa baten. Ik. ixa. kaskajo (kaskaju) [kaskailu]. izond. (TE). Insensato,-a, necio,-a. Buru gitxikua, kaskariña.
Bere dotoretasun guztiagaz, kaskaju haundi bat; badakizu zeiñ. / Bene-benetan, kaskajua zuen lagun haura. kaskajuen egun. iz. (ETNO). Viernes . "Se le llamaba así al Viernes".
Lehen Untzagan udan eguenetan eta domeketan musikia. Hantxe eitten genduan dantzan. Hantxe topau najuan nik nobixia! Ta eguena zan kaballero txikixen eguna. Eta barixakua kaskajuen eguna. Gaur egun ez da erabiltzen.
kaskajokerixa (kaskajukerixa) [kaskailukeria]. iz. (TE). Tontería, necedad, insensatez. Kaskajukerixia zuk oiñ ein dozuna. kaskamotz (kaskarmotz). izond. (TE). Pelado,-a, rapado,-a, de pelo corto. Gaixorik egonda, kaskamotz dago kopeta haiñ ederrak zittuan neska gaztia. kaskamoztu, kaskamozte ( kaskamoztutze). du ad. (TE). Trasquilar, rapar, pelar. Andra koittaua kaskamoztu, eta kalerik kale erabilli eben. / Eskillara barik kaskamoztia ez da erreza ofiziokua ez danantzat. / Kaskamoztutzia bihar izan eban profesatzeko. Ik. ardixak moztu. 1 . kaskar (koskor). iz. (TE). Cabeza, cráneo. Burua, buru-hazurra.
Koskorrekua buruan hartzen da eta ez beste lekutan. Ik. kasket. "Como en el cuento del aldeano de Akondia,
que sacó al santo en medio de la pedrisca, gritándole: San Adrian! Harrixa geratu edo kaskarra berotu!" (TE, 483).
/ "koskorra: Cráneo, bóveda craneana" (TE, 502).
2 . kaskar (kaxkar). izond. (TE). Desmejorado,-a, débil; eskaso,-a, pequeño,-a; mediocre. Mirriña, erkiña, makala; eskasa, kalidade gitxikua.
Aspaldi ikusi ez eta kaskarra eritxi detsat gaur zuen lagunari. / Hoteleko morroiak [...] kuartu kaxkar batera eruan eban. (Zirik 80).
Ik. argal, erkin, mirrin. kaskara. iz. (NA). Cáscara de la mazorca de maíz; garojo. Urkuldutako artaburua
Artua urkuldu: alia kendu, hor, kirri-karra, kirri-karra, kaskariakiñ! Badakizu, ezta?. Ik. artakaskara, txorokil, txokor. kaskara-batze. iz. (NA). Recogida de cáscaras; carrera recogiendo panochas. Jokua da: hilkaran ipinittako kaskarak otara baten banan-banan sartzia, nok bizkorren amaittu.
A! Kaskara-batzia! Holan, hartu ta bota zestora ta beste bat hartu ta bota hara. Hori guk ez gendun eitten, baiña ikusi bai Arraten ta, jaixetan ta... Zeiñek bizkorren batzen daben, haretxek irabazten dau jokua. Ik. artakaskara-batze, txokor-batze. kaskarin. izond. (TE). Ligero,-a de cascos, casquivano,-a; cretino,-a, vanidoso,-a. Ezeizu burua bat ein kaskariñ haregaz. Ik. buruarin, txoriburu. Kaskarrain [Kaskarrein]. b. iz. (TE). Kaskarrein (caserío). Eibarkua.
Kaskarraingo pagadixan, giro ederra bero eitten dabenian. kaskarreko. 1 . kaskarreko (koskorreko). iz. (TE). Golpe en la cabeza, coscorrón. Kaskarreko bat emoixozu mutiko horri. / Koskorreko bat emoixozu ixildu deiñ. / Koskorrekua ein jata zutintzerakuan goixa jota. / Koskorrekua, buruan hartzen da eta ez beste lekutan. 2 . kaskarreko. iz. (TE). Dolor de cabeza (fig), jaqueca . Buruko mina (irud.).
Euzkittan ibiltziak kaskarrekua emon desta. kasketaldi. iz. (TE). Ventolera, manía, locura; rabieta, pataleta. Zoroaldixa.
Kasketaldixa emon, eta lanerako tornua jaurti eban ibaira. |
Babesleak
