Eibar aldeko hiztegia
Bilaketa aurreratua
- a b d e f g h i j k l m n o p r s t u x z
lege. iz. (TE). Ley; norma, regla, reglamento. Legia danontzako bardiña da edo izan bihar da, . / Jaungoikuan legian behian.
lege egin. da ad. (TE). Hacerse ley, volverse ley. Ohitturak, denboriagaz lege eitten dira.
lege zahar.
1 . lege zahar. iz. (TE). Antiguo Testamento. Lege Zaharra, Jesukristoraiñok; haregandik aurrera, Graziazko Lege Barrixa.
2 . lege zahar. iz. (TE). Fueros. Baziran hamen Lege Zaharrak, geure errege jauneri juramenduagaz gordetzia aindu eraintzen gentsezenak.  Normalian pluralian.
lege-aittu [lege-aditu]. iz. (TE). Letrado,-a; abogado,-a. Lege-aittuak auzixetan jarri zittuen auzoko bixak. Ik. legegizon.
lege-jakintzaille. iz. (TE). Abogado,-a; legista. Baeban harek lege-jakintzailliak, berbetan ekitzen zetsanian, aldi baterako etorrixa.
legia bete. esap. (EEE). Cumplir con la comida. Normalian jatekuekin erabiltzen da, gitxi-asko, jatordua bete dalako. Hurrengo goizian, goizeko mahaiko legiak bete ondoren, ardau botia gizen-gizen ipinitta aldas gora abixau zan.
legia egin [legea egin]. esap. (TE). Cumplir con lo acostumbrado. Eguneroko edo ohitturazko eginbiharrak bete. / "Satisfacer las cosas de carácter ritual, como las comidas, ir a misa, comulgar por Pascua florida, etc." (TE,520). Gaurkuagaittik, legia ein dogu behintzat.
legia hausi [legea hautsi]. du ad. (TE). Quebrantar la ley, infringir la ley. Legia hausten bizi dira, gordetzeko aintzen jarri ziranak.
legia izan / euki / hartu. da/dio ad.-esap. (TE). Tener predilección por algo o alguien. Norbaitt edo zerbait begiko izan. Maixuak legia zetsan ikaslari haritxi. / bizi guztian legia euki detsa bere baserrixari / Hain naizela leixala zure legera. (Ibilt 480). / Hartu zetsan lege ona eta haundixa etxeko andriari. (Ibilt 474).
legian behian [legearen behean]. esap. (TE). Según la ley, conforme a la ley. Legian behian, guk genduan errezoia.